MARTA LISOK: W tempie leniwych pikników

O artystycznych ingerencjach miejskich podczas TAKK! mówi Marta Lisok.

Ultramaryna: Jak akcje artystyczne zaplanowane w ramach Tymczasowej Akcji Kulturalnej Katowice mają się do twoich wcześniejszych działań kuratorskich?
Marta Lisok: To, co w sztuce najbardziej gorące, żywe, odbierane jest często jako zbyt hermetyczne, ciężkostrawne. Można usłyszeć takie zarzuty w lokalnym środowisku w stosunku do sztuki współczesnej. Opór, jaki powoduje nieumiejętność obcowania ze sztuką, rodzi pewną stratę. Jednocześnie podejmuje się tylko nieliczne akcje edukacyjne dla osób, dla których sztuka nie jest „chlebem powszednim”. Zaskakuje mnie ich częste zawstydzenie i lekki niepokój związany z tym, że nie wiadomo jak się zachować wobec dzieła sztuki, albo – co ciekawsze – gdy na żywo okazuje się ono mniej interesujące, niż się spodziewano.

Akcje, które kuratorujesz, odniosą się do tego problemu? Nieuniknione jest pytanie, jak poszerzyć krąg odbiorców sztuki. Inicjatywa TAKK! spodobała mi się głównie ze względu na jej zintensyfikowany charakter: planowane z rozmachem, mocne uderzenie sztuki i designu w miasto, wszystkie w jednym miesiącu, dzień po dniu. Akcja ma oswajać ludzi z myślą, że sztuka może być w zasięgu ręki: na przystanku autobusowym, przy ulubionej ławce w parku, na ulicy, którą mija się codziennie niemal z zamkniętymi oczami. Ma uczyć, jak patrzeć, żeby zobaczyć coś wartościowego dla siebie, a działać na bazie swobodnych spotkań z artystami. Ten dialog z mieszkańcami będzie odbywał się poza silnie nacechowaną symbolicznie przestrzenią galerii, która może działać odstraszająco, ale tematy ważne dla mnie w praktyce kuratorskiej pozostają. W ramach akcji odbędą się warsztaty związane głównie z oswajaniem najbliższej przestrzeni, rytuałami miejskimi.

Zaprosiłaś siedmioro artystów, którzy będą realizowali swoje projekty w ciągu 12 dni. Jak dokładnie będzie to wyglądało? W ramach akcji odbędą się zarówno – zaplanowane wieczorową porą w parkach – wykłady artystów na temat ich inspiracji, warsztaty, podczas których artyści wejdą w rolę moderatorów zaproponowanych przez siebie działań, performance, do których zainteresowani będą mogli się włączyć, realizacje obiektów i pomników, które zostaną w Katowicach na stałe.

Możesz naszkicować działania realizowane przez poszczególnych artystów? Trudno opowiedzieć krótko o planowanych działaniach, ponieważ każde z nich składa się z wielu etapów. Uczestnicy będą się przemieszczać po mieście w ramach szlaków wyznaczonych przez poszczególnych artystów. Wszystko przewidziane jest w tempie leniwych pikników i sielanki parkowej z wpisanym w nie odpoczynkiem w cieniu drzew, na kocu, z koszykiem wiktuałów. Właśnie z tego względu nie chcemy planować każdej minuty tych spotkań. Nie będzie to rygor półkolonii ani obozu przetrwania. Akcje mają z założenia opierać się na przełamywaniu bariery między uczestnikami a artystami, przekraczaniu krępującej relacji „nauczyciel-uczeń”, w której już w punkcie wyjścia odbiorca stawiany jest w niższej, biernej pozycji.

Z większością zaproszonych artystów pracujesz od dawna, jednocześnie są to często osoby spoza Śląska. Myślisz, że odnajdą się w lokalnej przestrzeni miejskiej, są w stanie wyczuć jej specyfikę, wejść w interakcje z mieszkańcami? Wszyscy artyści zostali przeze mnie dobrani pod kątem umiejętności pedagogicznych i otwartości na kontakt z odbiorcą. Wchodzenie w interakcje z lokalną społecznością jest w ich przypadku równie naturalne jak samo tworzenie. Warunkują ją.

tekst: Łukasz Białkowski
ultramaryna lipiec/ sierpień 2011

Warsztaty i akcje z działu Szuka odbędą się w ramach projektu TAKK! Tymczasowa Akcja Kulturalna Katowice. Artyści biorący udział w projekcie: Cecylia Malik, Małgorzata Markiewicz, Magdalena Starska, Natalia Bażowska, Julita Wójcik, Paweł Szeibel i Michał Smandek >>> czytaj więcej.

Inne wydarzenia TAKK! to: koncerty Joan As Police Woman, Loco Star i Teleport Katowice, Munch Munch, Newest Zealand i Baaba, Thelma & Clyde i Soniamiki, The Hundred In The Hands i Rebeka, warsztaty i akcje z działów: Design dla dzieci, Food Design, Miejskie akcje + warsztaty, Komiks, Architektura, Fotografia.

>>> przeczytaj wywiady z: architektem Bartłomiejem Nawrockim, projektantką Justyną Kucharczyk i twórcą komiksowym Michałem Śledziem Śledzińskim