Ultramaryna |

SZLAK NEONÓW: Mapa pierwszej ścieżki szlaku

Wędrując od Rynku ulicami 3 Maja i Stawową, w siedmiu ekspozytorach zobaczymy minirekonstrukcje sześciu najbardziej oryginalnych i charakterystycznych neonów, które przed laty ozdabiały miasto:

1. ZOO

Na dachu jednej z kamienic na Rynku przed laty świecił neon Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy, na którym robotnik z kielnią (przypominający warszawską syrenę) nawoływał do zbiórki: „SFOS – to Twój wkład w odbudowę stolicy”. Obok znajdowała się neonowa reklama chorzowskiego zoo, którego początki sięgają 1954 roku. Napis brzmiał: „ZWIEDZAJCIE ZOO”, a obok niego dało się rozpoznać kształty małpy, słonia, żyrafy, wielbłąda i kangura.

2. PDT

Państwowy Dom Towarowy uroczyście otwarto w 1948 roku. W imponującym czteropiętrowym domu handlowym można było (jak podawała ówczesna prasa) kupić wszystko – od motocykla do nocnika. Pierwszy neon pojawił się na elewacji budynku w dniu otwarcia i był niewielkim trzyliterowym skrótowcem zamkniętym w okręgu. Czternaście lat później powstała kolejna odsłona reklamy PDT. Na początku lat 70. dom towarowy zmienił nazwę na Pedant. Wtedy też powstały nowe świetlne elementy – postać Kmicica, dla wielu katowiczan jeden z najpiękniejszych neonów w historii miasta.

3. KOT W BUTACH

Centrum Katowic rozświetlały neonowe reklamy sklepów galanterii luksusowej Gallux i odzieży dziecięcej Marysia. Na zakupy obuwia dziecięcego i młodzieżowego zapraszał zawadiacki KOT W BUTACH. Ogromna postać o wysokości ponad 5 metrów znajdowała się przy ul. 3 Maja i była doskonale widoczna nie tylko z placu Wolności i Rynku, ale nawet spod Teatru Śląskiego.

4. MAŁPKI

Jeden z najładniejszych neonów w dziejach Katowic powstał w 1964 roku. Zamontowano go na budynku zabytkowej kamienicy mieszkalno-handlowej przy ul. 3 Maja 13. Przedstawiał trzy małpki zwisające z konara odstającego od elewacji. Nieznana jest idea stojąca za neonem. Nie wiadomo, czy był reklamą, czy świetlną instalacją. Od kilku lat odtworzone małpki można podziwiać na Rynku. Zawisły na latarniach przy placu zabaw, aby po półwieczu znów sprawiać radość – nie tylko najmłodszym katowiczanom.

5. RANDIA

W latach 70. na mapie miasta nastąpił gwałtowny przyrost punktów gastronomicznych. Monopolistą na rynku stała się WSS „Społem”, która pod swoimi skrzydłami zjednoczyła dziesiątki takich miejsc: kawiarni, restauracji, barów szybkiej obsługi czy herbaciarni. Jedną z nich była Randia zlokalizowana przy ul. Stawowej 12. Neon herbaciarni został odtworzony w skali 1:1 i dziś można go oglądać w klubokawiarni Strefa Centralna, w budynku Instytucji Kultury Katowice – Miasto Ogrodów.

6. FILIPEK

Kamienica przy ul. Stawowej 9 pochodzi z początku XX w. Znajdowały się w niej składy mąki oraz kapeluszy, a bracia Borkowscy prowadzili tam zakład elektrotechniczny. W latach 70. na parterze budynku ulokowały się dwa lokale gastronomiczne: Filipek oraz bar Jagoda. W pamięci katowiczan pozostał neon FILIPEK, którego potocznie nazywano „jumping man”, z powodu podskoków i unoszącego się rytmicznie melonika.

7. SUPERSAM

Historia Supersamu sięga lat 30. ubiegłego wieku. Hala Targowa, bo pod taką nazwą budynek wzniesiono w latach 1935-37, w momencie powstania była największym tego typu obiektem w Polsce. W dni targowe zakupy robiło tu blisko 10 tysięcy ludzi, a towar dostarczało prawie 100 ciężarówek. Po II wojnie światowej powstał kompleks wielobranżowych sklepów samoobsługowych. Przed świętami 1963 roku budynek oświetlały dwa neonowe szyldy SUPERSAM.

>>> przeczytaj o katowickim szlaku neonów
>>> przeczytaj wywiad z Michałem i Miłoszem z Neon Irsa
>>> zobacz stronę szlaku neonów na www.katowice.eu